Η προσπάθεια που έγινε για να εισαχθούν αξιόπιστες μετρήσεις σωματικής διάπλασης και φυσικής κατάστασης, στη προπονητική διαδικασία των κλιμακίων, έχει αναλυθεί σε προηγούμενο σημείωμα (εδώ).
Στόχος της πραγματοποίησης των μετρήσεων ήταν να υπάρξει ενιαίο μέτρο σύγκρισης των αθλητών σε όλη τη χώρα, να γίνει αξιόπιστη η αρχική επιλογή και να υπάρχει εξατομικευμένο αρχικό κριτήριο για την πορεία εξέλιξης και βελτίωσης των αθλητών.
Από την αρχή αυτή η προσπάθεια στηρίχτηκε και συντονίστηκε από τον συνεργάτη των εθνικών ομάδων Ανδρών, Εφήβων & Παίδων σε θέματα Φυσικής Κατάστασης κ. Θανάση Τσούκο (ΚΦΑ, MSc, PhD, προπονησιολόγος, εργοφυσιολόγος). Με τη καθοδήγησή του πραγματοποιήθηκαν 2 webinars, με αποκλειστική συμμετοχή για τους ΠΟΠ, με θέματα: «Συνδυαστική μέθοδος προπόνησης για τη βελτίωση της μυϊκής ισχύος – Ποιοι είναι οι σημαντικότεροι σωματικοί και κινητικοί παράγοντες που σχετίζονται με την επιλογή νεαρών πετοσφαιριστών στην εθνική ομάδα παμπαίδων - παγκορασίδων;» και «Υλοποίηση των μετρήσεων». Με βάση τις μετρήσεις που πραγματοποιήθηκαν σε αθλητές/τριες γεννημένους/ες 1999-2002 και 2001-2004 έγιναν ανακοινώσεις σε επιστημονικά συνέδρια στην Ελλάδα (εδώ-σελ. 33-, εδώ-σελ. 46-, εδώ-σελ. 37-)[1] και στο εξωτερικό (εδώ) καθώς και δημοσίευση σε περιοδικό με κριτές (εδώ).
Βέβαια, αυτή η προσπάθεια δεν ήταν καινοφανής. Είχαν προηγηθεί ανάλογες δημοσιεύσεις από άλλους ερευνητές με δεδομένα από επιλογή αθλητών των Εθνικών τους ομάδων. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι των χωρών: Πολωνία, Εσθονία, Βραζιλία, Η.Π.Α., Καναδά, Αυστραλία, Ισπανία. Η πιο εκτεταμένη προσπάθεια επιστημονικών μετρήσεων και επιλογής ταλέντων είναι αυτή που πραγματοποιεί εδώ και 3 χρόνια ο Σύνδεσμος Προπονητών Βόλεϊ των ΗΠΑ (A.V.C.A.) με τη δημιουργία και εισαγωγή του δείκτη απόδοσης στο Βόλεϊ (VPI= Volleyball Performance Index), που αποτελείται από 8 μετρήσεις.
Όλοι οι εμπλεκόμενοι, σε αυτή την προσπάθεια, θεωρήσαμε ότι είναι υποχρέωσή μας, να προσπαθήσουμε να συνδέσουμε την πρακτική προπονητική με επιστημονικά ζητήματα, που να περιλαμβάνουν μετρήσεις και αξιολόγηση προπονητικών παρεμβάσεων.
Προφανώς, η επιλογή των αθλητών δε στηρίζεται μόνο στις μετρήσεις. Παράγοντες όπως η ικανότητα στις τεχνικές δεξιότητες, η αγωνιστική ευστροφία, ο ψυχισμός, η ικανότητα παρατήρησης και συγκέντρωσης είναι θεμέλιοι και εξίσου σημαντικοί. Αξίζει να τονιστεί, ότι οι αθλητές είχαν προεπιλεγεί από τους Περιφερειακούς Ομοσπονδιακούς Προπονητές (Π.Ο.Π.) βασισμένοι στις παραπάνω ικανότητες. Επίσης, η πρόοδος και η επιτυχία των Εθνικών ομάδων δεν εξαρτάται από την επιτυχία των μετρήσεων αλλά από την ποιότητα των αθλητών που τις συγκροτούν, την προπόνηση που έχουν κάνει, κυρίως στα σωματεία τους, και από ευμετάβλητους παράγοντες όπως η δυναμικότητα των αντιπάλων, οι κληρώσεις των ομίλων, η αγωνιστική κατάσταση. Όμως, μία χώρα που θέλει να αναπτυχθεί αθλητικά θα πρέπει να έχει σταθερές στον πυρήνα τους, αλλά διαρκώς επικαιροποιημένες, διαδικασίες επιλογής των ταλαντούχων αθλητών. Η επιλογή των κατάλληλων μετρήσεων και η αξιοπιστία τους συντελούν στην ορθότερη αξιολόγηση των ταλέντων. Για αυτόν το λόγο είναι απαραίτητη η χρήση ηλεκτρονικού εξοπλισμού και η επίβλεψη από ειδικό επιστήμονα. Για να είναι εφικτή η περαιτέρω αξιοποίηση των δεδομένων που συγκεντρώνονται από τις μετρήσεις, είναι απαραίτητη η επεξεργασία τους, η σύνδεσή τους με αντίστοιχα δεδομένα προηγούμενων ετών και άλλων χωρών. Η διάχυση και μετάδοση της αποκτηθείσας γνώσης σε όλο τον κύκλο των ενδιαφερομένων, εξασφαλίζεται με ανακοινώσεις σε επιστημονικά ή άλλα συνέδρια και επιστημονικές ή άλλες δημοσιεύσεις. Έτσι, η γνώση δεν περιορίζεται στα στενά όρια ενός κύκλου προπονητών ή παραγόντων.
Στόχος της τελευταίας δημοσίευσης (εδώ) ήταν ο περιορισμός του αριθμού των μετρήσεων που διαχωρίζουν με επιτυχία επιλεγμένους και μη επιλεγμένους αθλητές. Λιγότερα τεστ σημαίνει ευκολότερες μετρήσεις, σε μικρότερο χρόνο, με μεγαλύτερη δυνατότητα επαναληπτικών μετρήσεων. Η μεθοδολογία της συγκεκριμένης δημοσίευσης βοηθά την ανάπτυξη του αθλήματος, ώστε να γίνονται επιλογές: (α) σε σύντομο χρόνο και (β) περισσότερο τεκμηριωμένες και επιστημονικές. Επίσης, οι αθλητές θα έχουν κίνητρο ώστε να γίνουν πιο αθλητικοί την επόμενη χρονιά στην μεγαλύτερη ηλικιακή κατηγορία αποκτώντας αθλητική παιδεία. Παράλληλα, υπάρχουν συγκεκριμένα αθλητικά όρια (που παρουσιάζονται στο άρθρο) τα οποία θα πρέπει να επιτυγχάνουν οι νεαροί πετοσφαιριστές, για να φτάνουν στο επίπεδο της Εθνικής ομάδας, πέρα από τη «βολεϊμπολιστική» τους ικανότητα.
Τέλος, θα είναι σημαντικό βήμα για την αναβάθμιση της προπονητικής στο χώρο του βόλεϊ, αν οι φορείς του αθλήματος, όπως η ΕΟΠΕ, ο ΣΕΠΠΕ, η ΕΣΑΠ και ο ΣΦΕΟΠΕ, υποστηρίξουν οικονομικά την πραγματοποίηση τέτοιων επιστημονικών εργασιών που να καταλήγουν σε ένα παραδοτέο (μία ανακοίνωση σε διεθνές συνέδριο ή μία δημοσίευση σε περιοδικό με κριτές). Είναι σίγουρο ότι τέτοιες δράσεις θα τονώσουν την εξωστρέφεια, που τόσο έχει ανάγκη το άθλημα αλλά και η χώρα.
[1]Αναφέρω και παραθέτω τα πρακτικά των Συνεδριών γιατί σε αυτά περιλαμβάνονται ερευνητικές εργασίες, που αφορούν την Πετοσφαίριση και είναι μικρά διαμάντια για τον ενδιαφερόμενο αναγνώστη.
Στόχος της πραγματοποίησης των μετρήσεων ήταν να υπάρξει ενιαίο μέτρο σύγκρισης των αθλητών σε όλη τη χώρα, να γίνει αξιόπιστη η αρχική επιλογή και να υπάρχει εξατομικευμένο αρχικό κριτήριο για την πορεία εξέλιξης και βελτίωσης των αθλητών.
Από την αρχή αυτή η προσπάθεια στηρίχτηκε και συντονίστηκε από τον συνεργάτη των εθνικών ομάδων Ανδρών, Εφήβων & Παίδων σε θέματα Φυσικής Κατάστασης κ. Θανάση Τσούκο (ΚΦΑ, MSc, PhD, προπονησιολόγος, εργοφυσιολόγος). Με τη καθοδήγησή του πραγματοποιήθηκαν 2 webinars, με αποκλειστική συμμετοχή για τους ΠΟΠ, με θέματα: «Συνδυαστική μέθοδος προπόνησης για τη βελτίωση της μυϊκής ισχύος – Ποιοι είναι οι σημαντικότεροι σωματικοί και κινητικοί παράγοντες που σχετίζονται με την επιλογή νεαρών πετοσφαιριστών στην εθνική ομάδα παμπαίδων - παγκορασίδων;» και «Υλοποίηση των μετρήσεων». Με βάση τις μετρήσεις που πραγματοποιήθηκαν σε αθλητές/τριες γεννημένους/ες 1999-2002 και 2001-2004 έγιναν ανακοινώσεις σε επιστημονικά συνέδρια στην Ελλάδα (εδώ-σελ. 33-, εδώ-σελ. 46-, εδώ-σελ. 37-)[1] και στο εξωτερικό (εδώ) καθώς και δημοσίευση σε περιοδικό με κριτές (εδώ).
Βέβαια, αυτή η προσπάθεια δεν ήταν καινοφανής. Είχαν προηγηθεί ανάλογες δημοσιεύσεις από άλλους ερευνητές με δεδομένα από επιλογή αθλητών των Εθνικών τους ομάδων. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι των χωρών: Πολωνία, Εσθονία, Βραζιλία, Η.Π.Α., Καναδά, Αυστραλία, Ισπανία. Η πιο εκτεταμένη προσπάθεια επιστημονικών μετρήσεων και επιλογής ταλέντων είναι αυτή που πραγματοποιεί εδώ και 3 χρόνια ο Σύνδεσμος Προπονητών Βόλεϊ των ΗΠΑ (A.V.C.A.) με τη δημιουργία και εισαγωγή του δείκτη απόδοσης στο Βόλεϊ (VPI= Volleyball Performance Index), που αποτελείται από 8 μετρήσεις.
Όλοι οι εμπλεκόμενοι, σε αυτή την προσπάθεια, θεωρήσαμε ότι είναι υποχρέωσή μας, να προσπαθήσουμε να συνδέσουμε την πρακτική προπονητική με επιστημονικά ζητήματα, που να περιλαμβάνουν μετρήσεις και αξιολόγηση προπονητικών παρεμβάσεων.
Προφανώς, η επιλογή των αθλητών δε στηρίζεται μόνο στις μετρήσεις. Παράγοντες όπως η ικανότητα στις τεχνικές δεξιότητες, η αγωνιστική ευστροφία, ο ψυχισμός, η ικανότητα παρατήρησης και συγκέντρωσης είναι θεμέλιοι και εξίσου σημαντικοί. Αξίζει να τονιστεί, ότι οι αθλητές είχαν προεπιλεγεί από τους Περιφερειακούς Ομοσπονδιακούς Προπονητές (Π.Ο.Π.) βασισμένοι στις παραπάνω ικανότητες. Επίσης, η πρόοδος και η επιτυχία των Εθνικών ομάδων δεν εξαρτάται από την επιτυχία των μετρήσεων αλλά από την ποιότητα των αθλητών που τις συγκροτούν, την προπόνηση που έχουν κάνει, κυρίως στα σωματεία τους, και από ευμετάβλητους παράγοντες όπως η δυναμικότητα των αντιπάλων, οι κληρώσεις των ομίλων, η αγωνιστική κατάσταση. Όμως, μία χώρα που θέλει να αναπτυχθεί αθλητικά θα πρέπει να έχει σταθερές στον πυρήνα τους, αλλά διαρκώς επικαιροποιημένες, διαδικασίες επιλογής των ταλαντούχων αθλητών. Η επιλογή των κατάλληλων μετρήσεων και η αξιοπιστία τους συντελούν στην ορθότερη αξιολόγηση των ταλέντων. Για αυτόν το λόγο είναι απαραίτητη η χρήση ηλεκτρονικού εξοπλισμού και η επίβλεψη από ειδικό επιστήμονα. Για να είναι εφικτή η περαιτέρω αξιοποίηση των δεδομένων που συγκεντρώνονται από τις μετρήσεις, είναι απαραίτητη η επεξεργασία τους, η σύνδεσή τους με αντίστοιχα δεδομένα προηγούμενων ετών και άλλων χωρών. Η διάχυση και μετάδοση της αποκτηθείσας γνώσης σε όλο τον κύκλο των ενδιαφερομένων, εξασφαλίζεται με ανακοινώσεις σε επιστημονικά ή άλλα συνέδρια και επιστημονικές ή άλλες δημοσιεύσεις. Έτσι, η γνώση δεν περιορίζεται στα στενά όρια ενός κύκλου προπονητών ή παραγόντων.
Στόχος της τελευταίας δημοσίευσης (εδώ) ήταν ο περιορισμός του αριθμού των μετρήσεων που διαχωρίζουν με επιτυχία επιλεγμένους και μη επιλεγμένους αθλητές. Λιγότερα τεστ σημαίνει ευκολότερες μετρήσεις, σε μικρότερο χρόνο, με μεγαλύτερη δυνατότητα επαναληπτικών μετρήσεων. Η μεθοδολογία της συγκεκριμένης δημοσίευσης βοηθά την ανάπτυξη του αθλήματος, ώστε να γίνονται επιλογές: (α) σε σύντομο χρόνο και (β) περισσότερο τεκμηριωμένες και επιστημονικές. Επίσης, οι αθλητές θα έχουν κίνητρο ώστε να γίνουν πιο αθλητικοί την επόμενη χρονιά στην μεγαλύτερη ηλικιακή κατηγορία αποκτώντας αθλητική παιδεία. Παράλληλα, υπάρχουν συγκεκριμένα αθλητικά όρια (που παρουσιάζονται στο άρθρο) τα οποία θα πρέπει να επιτυγχάνουν οι νεαροί πετοσφαιριστές, για να φτάνουν στο επίπεδο της Εθνικής ομάδας, πέρα από τη «βολεϊμπολιστική» τους ικανότητα.
Τέλος, θα είναι σημαντικό βήμα για την αναβάθμιση της προπονητικής στο χώρο του βόλεϊ, αν οι φορείς του αθλήματος, όπως η ΕΟΠΕ, ο ΣΕΠΠΕ, η ΕΣΑΠ και ο ΣΦΕΟΠΕ, υποστηρίξουν οικονομικά την πραγματοποίηση τέτοιων επιστημονικών εργασιών που να καταλήγουν σε ένα παραδοτέο (μία ανακοίνωση σε διεθνές συνέδριο ή μία δημοσίευση σε περιοδικό με κριτές). Είναι σίγουρο ότι τέτοιες δράσεις θα τονώσουν την εξωστρέφεια, που τόσο έχει ανάγκη το άθλημα αλλά και η χώρα.
[1]Αναφέρω και παραθέτω τα πρακτικά των Συνεδριών γιατί σε αυτά περιλαμβάνονται ερευνητικές εργασίες, που αφορούν την Πετοσφαίριση και είναι μικρά διαμάντια για τον ενδιαφερόμενο αναγνώστη.